بررسی وضعیت برخی عناصر معدنی در خاک، علوفه و خون دام های منطقه شادگان در استان خوزستان

تحقیق حاضر به منظور تعیین کمبود و نامیزانی عناصر معدنی در دام­های منطقه شادگان در استان خوزستان با استفاده از اطلاعات آماده آب آشامیدنی و داده­های حاصل از تجزیه خاک، علوفه و خون انجام گرفت. در استان خوزستان ابتدا شهرستان­های مختلف از لحاظ تراکم جمعیت دامی شناسایی و سپس منطقه ابوعرابید در حاشیه تالاب شهرستان شادگان به عنوان یکی از مناطق دارای تراکم دام بالای وابسته به علوفه تالاب و مرتع انتخاب گردید. در تالاب از علوفه­های لویی، چولان و نی هر کدام تعداد سه نمونه و از حاشیه تالاب در جهت­های شمالی، شمال شرقی و شرقی هر کدام سه نمونه خاک و علف شور ساحلی و در جهت جنوب سه نمونه خاک و علوفه­های کهور، گز و خارشتر جمع آوری گردیدند. از منطقه شادگان و اطراف آن تعداد 30 نمونه خون از گوسفند، گاو بومی و گاومیش در حین کشتار دام یا از طریق ورید وداج جمع­آوری گردید. کلیه نمونه­ها از لحاظ عناصر معدنی مغذی یا سایر فراسنجه­های مرتبط تجزیه گردیدند. ترکیب شیمیایی آماده آب، خاصیت قلیایی را در نزدیکی سطح حداکثر تحمل و شوری و کل مواد جامد محلول را در زیر سطح بحرانی نشان داد. تجزیه خاک کمبود معنی­دار مواد آلی، فسفر، کلسیم و منیزیم، کمبود حاشیه­ای روی، شوری زیاد و خاصیت قلیایی متوسط تا نسبتاً بالایی را نشان داد. ترکیب شیمیایی علوفه بیانگر کمبود معنی دار فسفر و مس و کمبود حاشیه­ای روی، منگنز، کبالت و ید بود. با تجزیه معدنی خون کمبود معنی­دار منیزیم، منگنز، ید و سلنیم و کمبود حاشیه­ای مس و کبالت مشاهده گردید. مقادیر کلسیم، فسفر، آهن، مس، روی و منگنز در خاک به ترتیب 2/8، 3/1، 6/35، 2/2، 2/1 و0/7 میلی­گرم در لیتر بودند. در علوفه به ترتیب مقادیر کلسیم و فسفر  51/0، 17/0 درصد و  مقادیرآهن، مس، روی و منگنز 7/156، 9/3، 5/18 و3/36 میلی گرم در کیلوگرم بودند. در خون مقادیر کلسیم و فسفر  2/10 و 0/6 میلی­گرم در دسی­لیتر و مقادیرآهن، مس، روی و منگنز  4/168، 8/76، 7/91 و 51/0 میکروگرم در دسی لیتر بودند. نتایج این تحقیق نشان دادند که در دام های منطقه تحت بررسی کمبود فسفر و مس بیشتر از سایر عناصر مورد انتظار می­باشد